Зошто се сомневаме во себеси?

Кои се главните причини за несигурноста која ја чувствуваме?

Photo by Valeriia Miller on Unsplash

Сомнежот во себе, исцрпувачкото  чувство, често има своја причина во нашето минато, а клучниот период е детството. Во многу случаи, оние кои постојано се сомневаат во себе имале негативни искуства во деството кои ги обликувале. Тие можеби биле вознемирувачки или збунувачки во тоа време, а нивното влијание често одекнува во зрелоста, влијаејќи на однесувањето.

Важно е да се запамети дека не постојат две детства кои се сосема исти, но и дека не секој што се сомнева во себе имал проблематично воспитување. Но, моделите постојат и тие можат да обезбедат вредна рамка за разбирање и справување со ваквиот предизвик.

Емоционално занемарување

Емоционалното занемарување, односно запоставување во детството е вообичаено искуство кај оние кои често се сомневаат во себе во зрелоста. Ова занемарување може да има многу форми -  од отфрлачки ставови кон чувствата на детето до недостаток на емоционална реакција од страна на родителот.

Кога емоциите на детето постојано се игнорираат или отфрлаат, тоа може да порасне чувствувајќи се помалку вредно. Овој модел може да доведе до постојан сомнеж во себе бидејќи поединецот продолжува да ги преиспитува сопствените емоции и мисли во зрелоста.

Емоционалното занемарување е често суптилно и може да биде ненамерно од страна на родителот. Тоа не секогаш вклучува отворена злоупотреба или занемарување, што го отежнува препознавањето и решавањето. Сепак, неговите ефекти можат да бидат долготрајни и длабоки. 

Прекумерна критика

Прекумерната критика во детството може значително да придонесе за несигурност во зрелоста. Критиката, особено кога е конзистентна и остра, може да направи детето да се чувствува безвредно. Овие чувства можат да продолжат и до зрелоста.

Кога детето е постојано критикувано, може да ја интернализира идејата дека не е доволно добро. Можеби ќе почне да верува дека неговите идеи, па дури и самото негово постоење се некако погрешни. Овој начин на размислување може да доведе до постојано преиспитување за себе и за вашите одлуки подоцна во животот.

Важно е да се напомене дека не сите критики се штетни. Конструктивната критика може да им помогне на децата да учат и растат. Меѓутоа, кога критиката станува прекумерна или дадена на нељубезен или груб начин, таа може да има штетни ефекти.

Нестабилна средина

Нестабилната средина за време на растењето може да придонесе за развој на несигурност подоцна во животот. Нестабилноста може да има многу форми, вклучувајќи финансиска несигурност, чести преселби, разделба на родителите или развод. Ваквото растење може да создаде чувство на неизвесност и непредвидливост.

Децата можат да се борат да формираат доследно чувство за себе кога нивните надворешни околности постојано се менуваат. Тие можат да ја преиспитаат нивната способност да донесуваат одлуки, да формираат врски или да постигнат стабилност во сопствениот живот. Оваа несигурност може да се пренесе во зрелоста како сомнеж во себеси. Поединецот може да ја доведе во прашање сопствената вредност, одлуки и способност да создаде стабилен живот за себе. 

Постојана споредба

Постојаното споредување себе си со другите во детството е уште едно вообичаено искуство што може да доведе до несигурност во зрелоста. Оваа споредба може да биде со браќа и сестри, соученици или дури и нереално совршени идеали. Кога детето постојано се споредува со другите, може да развие верување дека неговата вредност е условена од тоа што е подобро од другите.