Живееме во свет во кој постојано се натпреваруваме со другите, без оглед на тоа дали го сакаме тоа или не.
Photo by Artem Kniaz on Unsplash
Тоа започнува од градинка, низ училишниот процес, на факултет, а потоа е особено истакнато во работната средина. Кога децата се во образовниот процес, постојано ги поттикнуваме да добиваат добри оценки, но зборовите „повеќе”, „подобро”, „најдобро” се особено присутни. Но, дали треба да биде така?
Ако сте родители, колку често сте се забележале како велите: Види го другиот, тој е подобар, повоспитан, помирен? Но, родителите некогаш треба да бидат свесни дека сето ова може да има голем негативен ефект над децата.
Еден познат мислител вели: Цветот не се споредува со другите цветови. Тој само цвета.
Истото треба да го пренесеме и кај децата и младите луѓе.
Иако конкуренцијата може да послужи како моќен поттик за личен раст и достигнување, нејзината вистинска вредност не лежи само во стремежот кон победата, туку во лекциите научени на патот. Со негување урамнотежен пристап кој дава приоритет на напорот и сеопфатниот развој, ги поттикнуваме децата да напредуваат и да бидат подобри од тоа што биле вчера, а не подобри од другите. Кога го правиме спротивното, не сме свесни за негативното влијание кое го правиме на нивниот личен развој, но и ментално здравје.
Кои се негативните ефекти од постојаното поттикнување на натпреварувачкиот дух кај децата?
Photo by Katherine Hanlon on Unsplash
Намалена самодоверба
Кога победата ќе стане единствениот фокус, децата може да се потпрат на верувањето дека нивната вредност зависи од победата. Следствено на тоа, тие може да доживеат значителен удар врз нивната самодоверба пред поразот. Овој притисок постојано да се победува може да доведе до вознемиреност, страв од неуспех, па дури и неподготвеност и негодување за учество во било какви натпревари.
Намалени можности за учење
Премногу конкурентни средини честопати даваат приоритет на резултатите пред процесот. Следствено, децата може да пропуштат вредни искуства за учење што се случуваат преку обиди и грешки, експериментирање и соработка. Кога победата е најважна, фокусот се оддалечува од развојот на вештините и личниот раст, попречувајќи го долгорочниот напредок.
Комплицирани односи
Прекумерното фокусирање на победата може да ги отежни односите меѓу врсниците, па дури и меѓу децата и нивните родители. Кога секоја интеракција се гледа низ објективот на конкуренцијата, соработката и другарството може да дојдат во втор план или сосема да бидат заборавени. Ова може да доведе до чувство на изолација, огорченост и целосно оддалечување.
Исцрпеност и исклучување
Немилосрдната потрага по победа може да доведе до исцрпеност, каде што децата емоционално и физички се исцрпуваат од постојаниот притисок за настап. Како резултат на тоа, тие може целосно да го изгубат интересот за активноста, при што ќе им ја одземат радоста и исполнувањето што произлегуваат од вистинската страст и ангажираност.
Што можеме да направиме како родители?
Негувањето балансиран пристап вклучува охрабрување на децата да им дадат приоритет на напорот и подобрувањето пред победата, славејќи го нивниот напредок, издржливост и подготвеност да учат од грешките. Тоа, исто така, повлекува учење за важноста на спортскиот дух, интегритетот и почитта кон противниците, поттикнувајќи култура на фер-плеј, емпатија и љубезност и при победа и во пораз.
