Свети Трифун и Свети Валентин - ден на виното и љубовта

На 14 февруари, според новиот календар, или први февруари, според стариот, кој се уште е во официјална употреба во Македонската православна црква, верниците го празнуваат светиот маченик Трифун.

Истиот ден, верниците од католичка вероисповед, како незадолжителен празник, го слават Денот на Свети Валентин, но и многу други луѓе во разни земји низ светот.

Свети Трифун се смета за заштитник на полските посеви и затоа винарите го слават како свој патрон и на неговиот ден одат на лозјата, ги закројуваат лозите и ги залеваат со вино, за да му ја вратат малаксаната снага на лозјето, по долгото зимско мртвило и за бујно да напредува во пролетта што наидува.

Го слават и крчмарите, а тој е заштитник и на некои градови како на пример на градот Котор на црногорското приморје.

Според принципите на потрошувачкото општество, својата шанса за зголемување на продажбата на своите производи ја исползуваа винариите и други производители на алкохол, притоа користејќи го празникот Свети Трифун.

Така започнаа да се организираат разни манифестации од фестивалски карактер поврзани со виното и поезијата, виното и уметноста воопшто, виното и музиката и слично. Во кавадаречкиот крај, познат вински крај во Македонија, на Свети Трифун беше реафирмирана карневалската манифестација, што имала долга традиција во минатото.

Одбележувањето на Денот на Свети Валентин, Валентиново или Денот на вљубените, како што уште се нарекува, најверојатно датира уште од времето на старите Римјани и се поврзува со прославувањето на денот на нивниот бог Луперциј.

Еден од обичаите на тогашните млади било испишување на имиња. Имено, во пресрет на денот на Луперциј, имињата на римските девојки биле запишувани на ливчиња хартија и биле оставани во стаклен сад, секое момче требало да извлече по едно ливче.

Девојката што ќе ја извлекло момчето станувала негова „драга“ за таа година. Подоцна тој ден бил наречен Валентиново, по римскиот свештеник Валентин.

Се до 1969 година денот на Свети Валентин се славел на 14 февруари, како спомен. Потоа, Денот е избришан од католичкиот календар, т.е. станал незадолжителен споменден, заради намерата за намалување на бројот на спомени на светци за кои нема доволно точни податоци.

Обичај е на Денот на Свети Валентин вљубените да разменуваат честитки и подароци. Некои на тој ден на саканата личност и подаруваат цвеќе, чоколадо или излегуваат на заедничка вечера, а некои заминуват на романтично патување. Други, пак, во подарените рози, парфеми и чоколади со форма на срце, гледаат непотребен израз на сентименталност.

Последниве години вообичаено ваквите манифестации претставуваат спој на двата празника Свети Трифун и Свети Валентин.

Евидентно е дека се повеќе македонски граѓани, покрај Свети Трифун го празнуваат и Свети Валентин, како Ден на вљубените, особено помладата популација.