Никогаш не сум им зборувала на моите деца за својот живот, можеби само неколку случувања: дека бев професорка по историја во училиште (нив ги интересираше дали сум строга), дека нивниот татко на почетокот на нашето забавување тврдеше дека навива за Ѕвезда со желбата дека така повеќе ќе ми се допадне, дека често играв криенка, школка, ластик со девојчињата, дека ги облекував и средував куклите кои се смејат и плачат. Мислам дека тоа се сите анегдоти кои ги имам споделено со нив.
Не сакам да зборувам за минатото, особено не на моите деца. Не сакав ниту кога моите родители евоцираат спомени. Не сум баш сигурна колку децата навистина ги слушаат и разбираат приказните кои возрасните обожаваат да ги прераскажуваат. Она што ќе се запомни, она што останува и кога ќе пораснат е нешто што е случајно собрано и несвесно впиено.
Некои зборови на татко ми се појавуваат неповикани. Не може да се стемни додека не зазори. Секогаш кажувај си: „Јас го можам тоа“. Немој да се расправаш, попушти, зошто да се нервираш. Пријди прва и смири се, ќе ти биде полесно. Се сеќавам дека бев мала, го гледав татко ми како се бричи, стојам потпрана на врара, тој ми се смешка од огледалото додека јас сето тоа го следам многу внимателно, несвесно правам гримаси и го истегнувам образот – исто како и јас да се бричам. Тоа го помнам.
Мајка ми и јас во кујна, правиме торта, опуштено разговараме додека ги матиме јајцата, опуштено подготвуваме храна за родендени и слави. Со својот начин на живот и своите манири, сосема несвесно ми покажа како се однесува една дама која никогаш не пцуе, не озборува, има убав збор и насмевка за секого. Гледајќи како луѓето реагираат на неа, видов колку е убаво да се биде жена која ја сакаат и почитуваат. Секогаш и за сите мојата мајка беше госпоѓа Дуда. Тоа е лекција која ја имам научено, често ја преслушувам и би сакала да докторирам на таа тема.
Се сеќавам на патувањата со автомобил кога одевме на море. На мене и на сестра ми ни правеа кревет на задно седиште за да спиеме за време на долгиот пат, а тие тивко зборуваа напред. И тато како зборува, гледајќи ги колоните автомобило кои доаѓаат од другата насока. Секогаш мрмореше: „Алал да им е на овие, се враќаат дома, нив одморот им завршил.“ Не сакаше море, но одеше заради нас три. Никогаш не го заборавив тоа.
На што највеќе сака мојата ќерка да се сеќава? Наутро со велосипед оди до училиште во придружба на својот татко кој пешачи покрај неа. Одеднаш почнува да истура дожд, таа има кабаница, а нејзиниот татко нема ништо, но оди со неа сѐ до училиште. Тоа ѝ е најдраг спомен и секогаш со голема нежност ја раскажува таа приказна. Кога татко ѝ ќе се обиде да ја посоветува околу нешто, потполно се исклучува, во очите ѝ се појавува еден стаклен поглед кој го имаат луѓето кои се изместуваат и не слушаат што им зборуваш.
Ништо на сила, само плански и тематски. Децата ретко ги прифаќаат свесно одржаните предавања, а уште поретко ги применуваат во пракса. Но, кога го набљудуваат однесувањето на родителите, спомените кои ги носиме од детството и навиките на семејството во кое сме пораснале е она што не обележува.
Затоа се обидувам да бидам опуштена и весела, со надеж дека ќе ги нахранам децата со добрина и радост. Тие ќе се изборат за своето место онолку колку што ќе им дозволат нивните моќи и објективните околности. Но, тие засекогаш со себе ќе ја носат љубовта која ја добиваат. Затоа што љубовта никогаш не греши.
Јас бев сакано дете, лекциите за љубов и нежност се врежаа во мене и ме обликуваа. Своите деца едноставно ги сакам и им давам само еден совет: Смеј се што почесто и биди добар човек.
А, да, има и уште еден совет – бегај од баксузи, тука ти нема помош.
Мила Танасијевиќ Михајловиќ
