Постојано зборуваме за тоа колку се менуваат луѓето, како времето ги прави поинакви, како искуството ги обликува.
Photo by Kristy Ocampo on Unsplash
Но ако сме искрени, луѓето ретко навистина се менуваат. Она што се случува почесто е дека престануваат да се кријат. На почетокот на секој однос, секоја работа, секоја нова фаза од животот, сите носиме некаква маска, не затоа што сакаме да лажеме, туку затоа што имаме потреба да бидеме прифатени. Ги покажуваме своите најубави страни, внимателно ги полираме аглите, ја модулираме гласноста на својата вистина за да не делуваме премногу. Но како што времето минува, и како што заморот од прилагодувањето станува потежок од стравот од одбивање, почнуваме да се откриваме.
Таквото откривање често изгледа како промена.
Луѓето не стануваат нови, тие стануваат појасни. Секој од нас има слоеви, оние што ги покажува и оние што ги брани со тишина. Со текот на времето, животот нè удира доволно силно за тие тивки делови да почнат да се гледаат. И кога некој ги покаже, кога ќе престане да ја игра улогата што ја навикнавме да ја гледаме, ние велиме дека се променил. Но во суштина, тој само се враќа кон себеси. Тоа е моментот кога автентичноста се судира со очекувањата, кога искреноста повеќе не изгледа убава, затоа што ја руши рамнотежата на комфорот што другите го очекуваат од нас.
Психолошките истражувања покажуваат дека луѓето не менуваат суштински делови од својата личност, туку начинот на кој ги изразуваат. Според мета-анализа на Универзитетот во Мичиген, личносните црти на возрасните луѓе остануваат релативно стабилни во текотна животот, дури 70% од индивидуалните разлики се непроменливи. Тоа што се менува е толеранцијата кон сопствената вистина. Кога сме млади, сакаме да се вклопиме; кога созреваме, почнуваме да се ослободуваме. И токму во таа ослободувачка фаза се појавува храброста, не да бидеш нов човек, туку да бидеш свој, без извинување.
Но оваа автентичност не секогаш се слави. Често плаќаме цена за неа, луѓе што се оддалечуваат, односи што се менуваат, работни места што стануваат тесни за нашиот нов глас. Општеството сака искреност и вистина, но само во дози што не ја вознемируваат пријатноста. Кога ќе престанеш да се криеш, неизбежно ќе станеш непредвидлив за оние што те сакаа токму затоа што беа сигурни во твојата улога. И токму затоа многумина повторно се враќаат во старите маски, затоа што тишината што следи после искреноста понекогаш боли повеќе од лагата што ја одржува редот.
Зрелоста доаѓа кога сфаќаш дека вреди повеќе да живееш во мир со себе отколку во хармонија со сите други. Да престанеш да се криеш значи да прифатиш дека нема да се допаѓаш секому, дека некои луѓе ќе те разберат само додека не станеш вистински. Но тоа е цената на автентичноста, да ја изгубиш сигурноста на прифаќањето за да ја стекнеш сигурноста на мирот. Психологот Карл Роџерс, таткото на хуманистичката психотерапија, изјавил: „Парадоксот е што човекот може да се промени само кога ќе се прифати себеси каков што е.“ И навистина, токму тогаш, кога престануваш да се менуваш за другите, почнуваш да растеш за себе.
Луѓето не се менуваат. Тие само се враќаат дома во својата кожа. И тој пат, иако понекогаш е осамен, е единствениот пат што вреди да се оди.
