Лани од рак починале 3.733 лица во земјава, најмногу од карцином на белите дробови

Дваесетина лица дневно заболуваат од рак во земјава. Според најновите податоци на Институтот за јавно здравје само изминатава година 7.573 лица добиле дијагноза – карцином, 3.733 починале. Најчест е ракот на белите дробови. Вкупно 984 лица заболеле од ова малигно заболување, а 858 починале минатава година.

„За ракот на бели дробови не постои скрининг, но според истражувањата на сите меѓународни институции овој карцином се поврзува со пушењето и од нивното истражување заклучиле дека 95 отсто од сите случаи на рак на бели дробови се поврзани со надворешни ризик фактори од кои еден од нив е пушењето, но поврзано е и со аерозагадувањето, некогаш и со работното место, ако работниците се изложени на штетни реагенси“ – вели д-р Вјолса Речица – Центар за статистичка обработка на здравствени податоци при Инситут за јавно здравје.

Скопје, Тетово, Куманово и Битола се градовите каде бројот на новозаболени од рак е најголем. Во скопскиот регион, во населбата Гази баба регистрирани се 750, во Аеродром 250, Кисела Вода 266, Центар 261.

Во Вардарскиот регион најмногу заболени има во Велес, во источниот во Штип и Кочани, додека пак на југоистокот, предничи Струмица.

„Бројот се гледа дека е покачен за овој период. Но, би сакала да кажам дека трендот на зголемување се случува во целиот свет, не само во Македонија. Во споредба со другите земји со Југоисточна Европа и Европска Унија, Македонија е на исто ниво со другите земји односно има иста стапка на малигни заболувања“ – вели д-р Речица.

Но, податоците на ИЈЗ укажуваат и на тоа дека здравствениот систем потфрла во раната дијагноза. Според стадиум, пациентите најчесто се дијагностицираат кога ракот веќе метастазирал. А токму раната дијагноза и недостапноста на пациентите до скрининг беше критикувана и од Европската комисија во последниот извештај за напредокот на земјава.

Експертите за јавно здравје предупредуваат дека потребни се и промени во здравствените политики, како и елиминирање на ризик факторите за појава на малигни заболувања.

Креирање здрави учлишта, здрави работни места, поголема контрола на тутунот, подобар пристап до нега на заболени од рак, но и поголеми инвестициии во контролата на малигните заболувања се дел од мерките кои треба да се засилат, според експертите за јавно здравје.

Ракот е одговорен за речиси еден од шест смртни случаи на глобално ниво, а според СЗО, 70% од сите нови случаи се очекува да се појават во неразвиените земји, каде ресурсите за превенција, дијагностицирање и третман се ограничени или ги нема.