Во Македонија веќе има потврдени случаи на делта (индискиот) сој на коронавирусот. Оваа варијанта е различна од досега познатите, а ова се фактите кои треба да ги знаете:
1. Делта е позаразна од другите варијанти
Делта е име за варијантата Б.1.617.2., Мутација на вирусот САРС-КоВ-2 што првпат се појави во Индија. Првиот случај на инфекција со Делта варијантата беше идентификуван во декември 2020 година и се рашири за брзо време и стана доминантен во Индија, а потоа и во Велика Британија.
До крајот на јуни, Делта веќе претставуваше повеќе од 20 проценти од случаите на инфекција во САД. Тој број рапидно расте, па се очекува наскоро да преовладува и во таа земја. Светската здравствена организација (СЗО) оцени дека оваа варијанта на вирусот е „најбрза и најсилна“.
Делта се шири 50 проценти побрзо од Алфа, што беше за 50 отсто позаразна од оригиналната варијанта на вирусот, што значи дека новата варијанта е 75 отсто позаразна од оригиналната.
„Во целосно неограничена околина, каде што никој не е вакциниран и не носи маска, се проценува дека просечно лице заразено со оригиналната варијанта ќе зарази уште 2,5 лица“, вели Пери Вилсон, епидемиолог од Медицинскиот факултет на Универзитетот Јејл.
„Во истата околина, Делта ќе се прошири од една личност на можеби 3,5 или 4“. Инфекцијата се шири експоненцијално и побрзо“, рече тој.
2. Ризик за невакцинирани
Невакцинираните се изложени на најголем ризик. Децата и младите исто така се причина за загриженост.
Неодамнешното истражување од Велика Британија покажа дека децата и возрасните на возраст под 50 години имаат 2,5 пати поголема веројатност да се заразат со варијантата Делта.
„Додека постарите возрасни групи се вакцинираат, оние помлади и невакцинирани ќе бидат изложени на поголем ризик од заразување со болеста од која било варијанта на Ковид-19“, рече Инчи Јилдирим од истиот Универзитет.
„Но, се чини дека Делтата влијае на помладите возрасни групи повеќе од претходните варијанти“, додаде тој.
3. Делта може да предизвика „хиперлокални жаришта“
Ако Делта продолжи да се шири доволно брзо за да ја забрза пандемијата, Вилсон вели дека најважните прашања ќе бидат преносливоста – колку луѓе ќе бидат заразени со тоа и колку брзо ќе се шири?
Одговорите може да зависат делумно од тоа каде живеете и колку луѓе се вакцинирани на локацијата, смета тој.
На пример, слабо вакциниран град опкружен со високо вакцинирани области може да доживее вирусот да остане во неговите граници, а резултатот може да биде „хиперлокални жаришта“, тврди Вилсон.
„Ако премногу луѓе се заразат во една област одеднаш, локалниот здравствен систем ќе биде преоптоварен и повеќе луѓе ќе умрат…Затоа, мора да бидеме многу загрижени“, додава Вилсон.
4. Различни симптоми
Важното прашање е дали Делта варијантата на вирусот ќе ви отежне да се разболите од оригиналниот вирус.
„Врз основа на следење на хоспитализациите во Велика Британија, варијантата е веројатно малку попатогена“, рече Вилсон.
Иако се потребни дополнителни истражувања, првите информации за сериозноста на варијантата Делта вклучуваат студија од Шкотска што покажала дека оваа варијанта е со двојно поголема веројатност да се заврши во болница отколку алфа варијантата. И вакцините значително го намалија тој ризик.
Второто прашање се фокусира на тоа како Делта варијантата влијае на човечкото тело. Постојат извештаи за симптоми кои се различни од оние поврзани со оригиналната варијанта на коронавирусот, рече Јилдирим.
„Се чини дека кашлањето и губењето мирис се поретки. И има главоболки, болки во грлото, течење на носот и треска, засновано врз најновата студија во Велика Британија, каде повеќе од 90 проценти од случаите се заразени со Делта варијанта “, рече таа.
Не е познато дали варијантата Делта може да предизвика поголем имунолошки пробив, односно да зарази луѓе кои биле вакцинирани или имаат природен имунитет од претходна инфекција со коронавирус, што е реткост досега.
Анализата на британската агенција за јавно здравје покажа дека најмалку две вакцини биле ефикасни против варијантата Делта.
Вакцината „Фајзер“ е 88 проценти ефективна против симптоматско заболување и 96 проценти против делта хоспитализација, додека вакцината „АстраЗенека“ (вакцина што не е mRNA) е 60 проценти ефективна против симптоматско заболување и 93 проценти ефективна против хоспитализација. Студиите ги следеле испитаниците кои ги примиле обете дози на вакцината.
Податоците за ефикасноста на другите вакцини против Делта варијантата се уште не се достапни, но некои експерти веруваат дека „Модерна“ може да дејствува слично како „Фајзер“, бидејќи и двете се вакцини против mRNA.
5. Вакцинацијата е најдобра заштита од Делта варијантата
Најважното нешто што можете да направите за да се заштитите од варијантата Делта е целосно да се вакцинирате, истакнуваат лекарите. Ова значи дека мора да ги примите двете дози на вакцината и да ја почекате препорачаната две недели по вакцинирањето со втората доза за максимална заштита.
Дали варијантата Делта ќе биде доволна да ги охрабри оние што можат да бидат вакцинирани да го сторат тоа? Никој не знае со сигурност, но тоа е можно, рече Вилсон, кој советува секој што има прашања за вакцинација да разговара со својот матичен лекар.
„Кога ќе се појават локални епидемии, стапките на вакцинација се зголемуваат. Знаеме дека ако некој што го познавате се разболува многу и отиде во болница, тоа може малку да ја промени проценката на ризикот. Ова може да се случува почесто. Се надевам дека стапките на вакцинација ќе се зголемат “, рече тој.
