Фото: Старата скопска чаршија - духот на Скопје од минатато

Ако прашате некој стар скопјанец каде лежи духот на Скопје кое тие го познавале некогаш, Скопје пред земјотресот, Скопје пред реновирањето, Скопје пред пренаселеноста, ќе ви кажат едногласно – на Стара скопска чаршија! Ова мало парче земја поплочено со калдрма, од Бит-пазар до Камени мост, од Кале до реката Серава, го собрало целиот дух на стариот град и атмосферата која во него владеела во златните години.

Старата скопска чаршија се наоѓа на просторот од Камениот мост до Бит-пазар, и од Кале до реката Серава. Отсекогаш била атрактивен простор за сите патеписци и посетители на Скопје во минатото.

Турскиот патеписец Евлија Челебија, при неговата посета на Скопје во 1660-61 година забележал:

„Таа брои 2.150 дуќани. Тука има плоштади и пазари, со сводови и куполи. Од сите најубави се: чаршијата на безазите (Памучни ткаенини), чадорџиите, папуџиите, бојаџиите и ткајаџиите (капи). Тоа се големи чаршии изработени по план. Сокаците им се чисти и калдрмисани. Секој дуќан го красат зумбули, темјанушки, рози, босилек, јоргован и крин во вазни и саксии. Тие со својата миризба просто го опиваат мозокот на посетителите и трговците. Тука има образовани и многу чесни луѓе. За време на летните жеги сиот скопски пазар личи на багдадските сенки, зашто сите негови чаршии се со наткривени капаци и сводови како во Сараево и Алеп.“

Првите податоци за постоењето на чаршијата датираат од 12-ти век, а во тоа време кога Македонија била под власт на Отоманската империја, на неа се наоѓале џамии, сараи и анови, како и други турски споменици.

Чаршијата претпрела огромни шети со земјотресите во 1555 и 1963 година, пожарот во 1689, како и двете светски војни. Повеќе пати била обновувана.

Од Византискиот, од Отоманскиот, па и од перидот на српската власт во Македонија, знаменитости кои биле изградени некогаш, а се’ уште ја красат чаршијата се Капан ан (денес преуреден во пивница и национален ресторан на долниот спрат, како и ноќен клуб на горниот), Куршумли ан, Даут-пашин амам (умтничка галерија), Чифте амам (уметничка галерија), црквите Св. Спас и Св. Димитрија, манастирот Св. Ѓорѓи Горгос Скоропостижник , вилаетскиот конак „Уќимат“, старата турска пошта, безистенот, Камен мост и тврдината Кале. Изграден е и Музејот на Старата скопска чаршија.

Скопската чаршија е повторно актуелна, со донесувањето на законот за Старата скопска чаршија на 13 октомври 2008 година, кога беше прогласена за културно наследство од особено значење и оттогаш е под трајна заштита на државата.

Денес повторно се гледаат насмеани лица и забава на Старата скопска чаршија. Секако, поразлична е и помодерна од порано, но е единствената грутка земја во Скопје која останала иста низ годините, децениите и вековите.